لنت ترمز

هر وسیله نقلیه که حرکت و شتاب دارد، برای توقف نیاز به سیستم ترمز دارد. سیستم ترمز از چند بخش تشکیل شده است. یکی از این بخش‌ها که اهمیت زیادی در سیستم ترمز دارد، لنت ترمز است. لنت ترمز و انتخاب آن بسیار بسیار مهم است و در خودرو از آن به عنوان یک قطعه فوق ایمنی نام می‌برند. 

وسیله نقلیه در حال حرکت دارای شتاب مثبت است. برای متوقف کردن وسیله نقلیه در حال حرکت، باید یک نیروی مخالف یا شتاب منفی ایجاد کنیم. لنت ترمز در اثر درگیر شدن با دیسک و کاسه ترمز و ایجاد شتاب منفی مناسب، وسیله نقلیه در حال حرکت را متوقف می‌کند.

لنت ترمز انرژی جنبشی حاصل شده از حرکت وسیله نقلیه خودرو را به وسیله نیروی اصطکاک به انرژی گرمایی تبدیل می‌کند. در اثر این تبدیل انرژی، حرارت زیادی تشکیل می‌شود. هر چقدر شتاب خودرو بیشتر باشد، برای توقف نیاز به شتاب منفی بیشتری داریم و حرارت بیشتری تولید می‌شود.

بنابراین حرارت در زمان ترمز گرفتن بسایر زیاد است. این حرارت زیاد به دیسک چرخ و لنت ترمز منتقل می‌شوند. کیفیت لنت ترمز و دیسک چرخ باید بسیار بالا باشد تا در اثر حرارت بالا از بین نروند و کیفیت ترمز گیری خود را هم حفظ کنند.

در ترمزهای دیسکی در هر چرخ دو عدد لنت ترمز روبروی هم و در داخل کالیپر و به موازات دیسک چرخ قرار می‌گیرند. در ترمزهای کاسه‌ای هم دو عد کفشک لنت داخل هر کاسه قرار می‌گیرند. در خودروهای جدید، در چهار چرخ جلو و عقب از ترمز دیسکی استفاده شده است. در خودروهای قدیمی در قسمت جلو ماشین از ترمز دیسکی و در قسمت عقب از ترمز کاسه‌ای استفاده می‌شود.

تاریخچه لنت ترمز

از زمانی که وسایل نقلیه اولیه تولید شدند نیاز به ترمز شدیدا احساس می‌شد. این نیاز باعث تولید بعضی از سیستم های ترمز اولیه شد که قبل از قرن بیستم بر روی خودروهای اولیه استفاده می‌شد.

این سیستم ها کارایی لازم و کیفیت مطلوبی نداشتند. اولین تولیدات لنت ترمز به صورت کاسه‌ای و کفشکی بود. در سال 1902 فردریک لنکستر اولین سیستم ترمز دیسکی را اختراع و مطرح کرد. ولی به علت گران بودن این سیستم در آن سال‌ها از این سیستم استقبال نشد.

اولین بار این سیستم در خودرو مسابقه‌ای جگوار استفاده شد. این خودرو به واسطه داشتن این سیستم ترمز در مسابقات لمانز جایزه اول را از آن خود کرد. از آن به بعد استفاده از سیستم ترمز دیسکی رواج پیدا کرد و سیستم‌های به روز تر و ارزان قیمت‌تر هم ساخته شدند که به صرفه هم بودند.

انواع لنت ترمز

در تقسیم بندی اصلی دو نوع لنت ترمز داریم:

1. دیسکی
2. کفشکی

امروزه در اکثر خودروهای روز دنیا، در چرخ های جلو و عقب از سیستم ترمز دیسکی استفاده می‌شود. حتی در وسایل نقلیه باری سبک و سنگین هم جدیدا از نوع دیسکی استفاده می‌کنند. نوع کفشکی بیشتر در خودروهای قدیمی استفاده می‌شد.

به دلیل ضعف ترمزگیری این سیستم تقریبا منسوخ شده است. ولی هنوز هم متاسفانه در قسمت عقب خودروهای تولید ایران خودرو و سایپا استفاده می‌شود.

لنت‌های دیسکی انواع مختلفی دارند و به چند گروه تقسیم بندی می‌شوند. این تقسیم بندی بیشتر به علت استفاده از ترکیبات مختلفی است که در فرمول این لنت‌ها استفاده می‌شود. موادی که در ساخت لنت ترمز استفاده می شوند باید دارای خصوصیات زیر باشند:

• مقاوم در برابر گرما: با گرمای ایجاد شده در هنگام ترمزگیری زود از بین نروند
• مقاوم در برابر رطوبت: رطوبت تاثیر زیادی بر روی ترمزگیری آنها نداشته باشد.
• قابلیت بازیابی سریع: بعد از روبرو شدن با آب و دمای زیاد به سرعت به حالت اولیه برگردند.
• باید دارای ضریب اصطکاک مناسبی باشند که از قفل شدن چرخ جلوگیری کنند و نیروی کافی برای متوقف کردن چرخ‌ها را هم داشته باشند. ضریب اصطکاک 3. تا 5.
• مقاومت در برابر خوردگی و تمام شدن سریع لنتها: این قابلیت هم نباید زیاد باشد. زیرا دیسک ها خورده می شوند.
• قابلیت ایجاد نیروی اصطکاک مناسب و شتاب منفی همزمان با عملکرد خوب و بدون صدا
• قابلیت ایجاد تماس یکنواخت با سطح دیسک و کاسه
• میزان ترکم پذیری مناسب: اگر بیش از اندازه باشدف مسافت توقف خودرو بیشتر می شود.

لنت های ترمز بر اساس مواد مورد استفاده در فرمولاسیون ان ها به چند دسته تقسیم می شوند.

ابتدا در مورد مواد مورد استفاده در لنت ها صحبت می کنیم و تقسیم بندی لنت ها را هم عنوان می کنیم.
مواد مورد استفاده در لنت ترمز
در ساخت لنت های اولیه به طور گسترده ای از پنبه نسوز استفاده میشد. در ‌آن زمان هنوز اثرات و مضرات این ماده شناخته نشده بود. پنبه نسوز یا آزبست همزمان امکان دفع حرارت و اصطکاک لازم جهت متوقف کردن یک وسیله نقلیه را فراهم می‌کرد.

امروزه مواد مختلفی در ساخت لنت ترمز استفاده می‌شود. اما این مواد در یکی از چهار رده زیر تقسیم بندی می‌شوند.

مواد غیر فلزی، مواد نیمه فلزی، مواد کاملا فلزی، مواد سرامیکی

مواد غیر فلزی یا لنت های ارگانیک NAO

مواد ارگانیک و طبیعی در تولید این مدل لنت‌ها استفاده می‌شوند. این لنت‌ها مزایا و معایبی هم دارند که در ذیل آورده می‌شود:

• قیمت پایین
• آسیب کم به دیسک ترمز
• تولید گرده لنت زیادی دارند
• عمر کوتاهی دارند
• صدا و سوت ندارند
• عملکرد متوسط 

مواد نیمه فلزی یا لنت های سمی متالیک

در این مدل لنت ترمز از مواد غیرآلی و مصنوعی به همراه مقدار متفاوتی از براده‌های آهن و فلزات دیگر استفاده شده است.

مشخصات لنت های سمی متالیک

• سختی بیشتری از لنت‌های ارگانیک دارند
• به دیسک چرخ یا ترمزصدمه وارد می‌کنند
• قدرت ترمز گیری بالایی دارند و صدای زیادی تولید می‌کنند
• گرده لنت زیادی تولید می‌کنند

مواد فلزی یا لنت‌های متالیک

بیشتر مواد تشکیل دهنده این لنت ترمز مواد فلزی هستند.

مشخصات لنت ترمزهای متالیک

• دارای الیاف فلز زیادی هستند.
• طول عمر زیادی دارند.
• انتقال حرارت مناسب و بالایی دارند
• دیسک چرخ را سریع از بین می‌برند.
• صدای زیادی تولید می کنند
• قیمت مناسبی دارند
• عملکرد خوبی دارند

مواد سرامیکی

در این لنت ها از الیاف کولار و مس استفاده شده است.

مشخصات لنت ترمزهای سرامیکی

• عملکرد خوبی دارند
• دوام و طول عمر بالایی دارند
• صدا و سوت ندارند
• قیمت بالایی دارند.
• به دیسک چرخ اسیب نمی‌رسانند

در ساخت لنت از مواد زیادی استفاده می شود که در اینجا فقط از آنها نام میبریم. البته ناگفته نماند که هر شرکت فرمول مخصوص خودش را دارد.

رزین،گرافیت، پودر برنز، گل سفید، ورمیکولیت، الیاف فولاد، ذرات لاستیکی، خاک، زیرکونیوم سیلیکات، الیاف آرامید، گرده اصطکاک

مولفه‌ها و تحقیقات به روز شده زیست محیطی استفاده از بعضی مواد را در ترکیب لنت ترمز محدود کرده‌اند.

• آزبست به خاطر سرطانزا بودن
• مس به خاطر تاثیر منفی و زیان بار بر حیاط آب زیان

چگونه یک لنت ترمز خوب بخریم؟

برای اینکه به این سوال جواب دهیم باید گزینه‌های مختلفی را بررسی کنیم. برای این کار یک مقاله کامل با نام 10 روش انتخاب لنت ترمز خوب در سایت یدک پارس تهیه شده و می توانید از این مقاله  استفاده کنید و یک لنت ترمز مناسب با شرایط کاری و اقتصادی تهیه کنید.

انواع سیستم‌هایی که به کمک سیستم ترمز آمده‌اند:

انواع سیستم هایی که به کمک سیستم ترمز آمده‌اند تا بهتر بتوانیم خودرو را کنترل کنیم و هم خودمان و هم وسیله نقلیه آسیب کمتری ببیند.

سیستم ترمز ABS: این سیستم به نام سیستم ترمز ضد قفل هم شناخته می‌شود. در این سیستم لنت ترمز بر روی دیسک چرخ قفل نمی‌شود و در هنگام ترمز گرفتن هم فرمان پذیری داریم و هم خط ترمز کوتاه‌تری داریم.

سیستم ترمز EBD: سیستم ترمز با قابلیت تقسیم الکترونیکی نیروی ترمز بین چرخ ها بر حسب وزن اعمال شده بر روی هر چرخ

سیستم ESP: سیستم کنترل پایداری خودرو با استفاده از ترمز چرخ‌ها و سیستم فرمان

سیستم ترمز هوشمندEBA:

سیستم ترمز CBC: سیستم ترمز با قابلیت تقسیم الکترونیکی نیروی ترمز بین چرخ ها بر حسب سرعت هر چرخ

سیستم HAC: سیستم کنترل پایداری خودرو در سر بالایی

سیستم DAC: سیستم کنترل پایداری خودرو در سر پایینی

سیستم TCs: سیستم کنترل هرزگردی چرخ ها

سوالات رایج

س: لنت‌ ترمز هم نیاز به چکاپ و بررسی دوره‌ای دارد؟

ج: بله هر 8 هزار تا 10 هزار کیلومتر یک بار لنت و کالیپر ترمز را بررسی کنید.

س: برای ترمزگیری باید فشار زیادی روی پدال ترمز وارد کنم؟ دلیل این امر چیست؟

ج: دلایل زیادی باعث این اتفاق می‌شوند. این دلایل به ترتیب در ذیل عنوان می‌شود که باید دونه به دونه آنها راچک کرده و بر طرف کنیم.

• تمام شدن لنت ترمز
• روغن ترمز فاسد شده و کارایی لازم را ندارد.
• کالیپر ترمز خراب است.
• بوستر قدرت لازم را ندارد.
• سطح روغن ترمز پایین است.
• وجود هوا در روغن ترمز
• کیفیت پایین لنت ترمز
• لنت ها بیش از حد داغ شده‌اند.

س: در هنگام ترمزگیری خودرو به یک سمت کشیده می‌شود.

ج:

• لنت ترمز به خوبی نصب نشده‌‌اند.
• لنت‌های ترمز یک اندازه نیستند و به طور یک دست تعویض نشده‌اند.
• لنت‌های یک سمت به روغن آلوده شده است.
• کالیپر ترمز یک سمت خراب است.

س: در هنگام ترمز گیری صدای سوت زیادی به گوش می‌رسد.

ج:

• تمام شدن لنت ترمز
• نصب نادرست لنت ترمز
• وجود خط روی دیسک ترمز
• لبه دار بودن دیسک ترمز
• وجود مواد فلزی زیاد در لنت ترمز

س: در هنگام ترمز گیری، فرمان به شدت می‌لرزد؟

ج:

• دیسک ترمز تاب برداشته است.
• لنت ترمز مناسب نیست.
• لنت یا دیسک ترمز به روغن الوده شده‌اند.

نتیجه گیری

انتخاب لنت ترمز مناسب و نصب صحیح لنت ترمز یکی از موارد بسیار مهم در تعمیر و نگهداری خودرو است. با توجه به موارد گفته شده و بودجه، یک لنت ترمز خوب و مناسب انتخاب کنید و برای تعویض لنت به یک متخصص مراجعه کنید.

سرویس و نگهداری لنت ترمز از موارد بسیار بسیار مهمی است که به سلامت راننده، سرنشینان و خودرو کمک بسیار زیادی می‌کند.

لطفا جدی بگیرید.