شمع خودرو (spark plug) چیست؟ راهنمای انتخاب بهترین شمع خودرو

آیا می‌دانید شمع خودرو چیست و چه کار مهمی را در خودرو انجام می‌دهد؟ عددهای نوشته شده بر روی شمع نشانه چه چیزی هستند و بهترین برند شمع برای چه کارخانه‌ای است؟ چند مدل شمع در بازار وجود دارد؟ در ادامه با ما همراه باشید تا به همه سوال‌ها پاسخ مناسب داده شود.

شمع خودرو یکی از قطعات سیستم جرقه زنی موتور خودرو است. این قطعه کوچک کار مهم و بزرگی را در خودرو انجام می‌دهد. در محفظه احتراق، مخلوط سوخت توسط جرقه شمع، آتش گرفته و انرژی خود را آزاد می‌کند. برای روشن کردن آتش به سه عنصر اصلی نیاز داریم. این سه عنصر به مثلث آتش معروف هستند.

عناصر سه گانه تولید آتش در خودرو

• سوخت
• هوا
• حرارت یا جرقه

سوخت توسط سیستم سوخت رسانی و از طریق باک تامین می‌شود. هوا هم از طریق فیلتر هوا و مجرای ورودی منی‌فولد و دریچه گاز تامین می‌شود. جرقه هم توسط شمع و با اتصال از طریق وایر به کوئل تامین می‌شود.

جرقه در داخل محفظه احتراق، نقش فندک یا کبریت را بازی می‌کند. هرچه جرقه قوی‌تر باشد، آتش اولیه بهتر و سریع‌تر است. هر چه آتش اولیه بهتر و هسته قویتری داشته باشد، سوخت بهتر و بیشتر می سوزد و انرژی بهتری را آزاد می‌کند.

خودرو هم بدون وجود شمع و جرقه آن نمی‌تواند هیچ حرکتی کند. چون احتراقی صورت نگرفته و تبدیل انرژی انجام نشده است. اگر به هر علتی این قطعه کوچک کارایی خود را از دست دهد، موتور خودرو بد کار کرده و یا خاموش می‌شود.

طرز کار شمع خودرو 

برق کوئل از طریق باطری و یا دینام تامین می‌شود. در زمان استارت اولیه، برق از طریق باطری تامین شده و بلافاصله پس از روشن شدن موتور، برق از طریق دینام یا آلترناتور تامین می‌شود. برق باطری و دینام توسط کوئل تقویت شده و از مسیر وایر شمع به انتهای شمع (ترمینال) می‌رسد. برق از داخل شمع عبور کرده و به علت ولتاژ بالا در فضای بین دو الکترود مثبت و منفی (پس از یونیزه کردن هوا) جرقه می‌زند.

زمان دقیق جرقه در خودرو

زمان تولید جرقه در شمع خیلی مهم است. جرقه باید در انتهای سیکل تراکم زده شود. قبل از اینکه پیستون به انتهای زمان تراکم برسد جرقه زده می‌شود تا زمان کافی برای انفجار و تشکیل هسته آتش را داشته باشد.

چهار سیکل موتور:

• مکش
• تراکم
• انفجار
• تخلیه

نکته یدک پارس:  بسیاری از کسانی خودرو را، ریمپ می‌کنند این زمان را دست کاری کرده و تایم جرقه را جلو و عقب می‌کنند تا بهترین نتیجه را از جرقه شمع بگیرند.

پس از این که جرقه ایجاد شد، هسته اولیه آتش شکل گرفته، گسترش پیدا کرده تا به بیشترین مقدار خود برسد. پس از انفجار مخلوط سوخت، انرژی سوختِ متراکم شده آزاد شده و پیستون را با شدت به سمت پایین می‌راند. شاتون هم با حرکت پیستون به سمت پایین حرکت می‌کند. حرکت شاتون باعث حرکت میل لنگ و چرخش آن می‌شود.

حرکت میل لنگ باعث روشن شدن موتور و در نهایت حرکت خودرو می‌شود. پس از روشن شدن موتور این سیکل ادامه پیدا می‌کند. هر چقدر هسته اولیه آتش منظم و قوی‌تر باشد، مخلوط سوخت انرژی خود را بهتر آزاد کرده و خام سوزی هم کمتر صورت می‌گیرد.

توصیه یدک پارس برای انتخاب شمع

در انتخاب شمع خودرو مناسب، بسیار دقت کنید. شمعی را انتخاب کنید که با مشخصات موتور اتومبیل شما همخوانی داشته باشد. صرفا یک شمع با برند معتبر و گران قیمت نمی تواند شمع مناسبی برای خودرو شما باشد.

همواره شمعی مناسب و با کیفیت برای موتور خودرو انتخاب کنید تا هم شتاب خودرو بهینه شود و هم احتراق کامل صورت بگیرد. احتراق کامل باعث کاهش آلودگی زیست محیطی می‌شود. آلودگی زیست محیطی بیشتر به علت خام سوزی و بد سوزی ایجاد می‌شود.

در انتخاب شمع با کیفیت برای خودرو علاوه بر توصیه‌های خودرو ساز، نیاز به اطلاعاتی در مورد شمع، ساختار شمع، و کارخانه‌های تولید کننده شمع و دانستن تفاوت بین شمع اصلی و تقلبی دارید. در ادامه با ما همراه باشید تا راجع به شمع خودرو دانسته‌هایمان را بیشتر کنیم.

برای تهیه شمع های اصلی خودرو به صفحه شمع خودرو در سایت یدک پارس مراجعه کنید.

بهترین مارک شمع خودرو

شرکت‌ها و کارخانه‌های زیادی در سراسر دنیا مشغول تولید شمع ماشین هستند. نمی‌توان با صراحت تمام، یک شمع را بهترین شمع معرفی کرد، بلکه بسته به نوع خودرو، توصیه سازنده خودرو، کار خودرو و نوع سوخت مصرفی آن می‌توان یک پکیجی را به عنوان بهترین شمع‌های موجود معرفی کرد. ممکن است شمع‌های داخل این پکیج از چند کارخانه معتبر باشد.

بسته به اینکه کدام یک از این شمع‌ها در دسترس راننده قرار دارند، راننده می‌تواند از آن استفاده کند. کارخانه‌های سازنده خودرو، معمولا یک شمع را به عنوان شمع استاندارد خودرو، در دفترچه راهنمای هر خودرو معرفی می‌کنند.

این شمع، همان شمع موجود بر روی سرسیلندر خودرو‌های صفر کیلومتر است. از روی کدهای روی شمع می‌توان به استانداردهای شمع آن خودرو پی برد و برای تهیه شمع از آنها کمک گرفت.

از روی شماره سریال یا کد شمع خودرو به چه چیزهایی می‌توان پی برد؟

۱: طول پایه شمع (کوتاه، متوسط و بلند) این اندازه در شمع‌های انجیکا از 9.5 تا 25.5 میلی متر است.

۲: کد حرارتی شمع (سرد یا گرم و یا نیمه گرم بودن شمع) که عدد آن در برندهای مختلف فرق می‌کند.

۳: میزان گپ یا فیلر شمع (فاصله بین الکترود منفی و مثبت) بر اساس نوع خودرو و نوع سوخت متفاوت است.

۴: نوع الکترود مرکزی (تخت یا سوزنی) و جنس الکترود مرکزی (نیکل، پلاتینیوم و یا ایریدیوم) 

۵: سایز آچار مورد استفاده (14-16-21)

۶: داشتن یا نداشتن مقاومت (مقاومت در کد فنی شمع با کلمه R مشخص می‌شود)

۷: ساختار و تعداد الکترود منفی (تکی یا چندتایی)

8: قطر رزوه شمع که از 12 تا 18 میلی متر است.

توضیحاتی در مورد کد فنی شمع انجیکا 6962

برای مثال شمع خودرو انجیکا با شماره سریال 6962 و کد فنی BKR6E که شمع مورد استفاده در خودرو پژو 405 با موتور XU7 بنزین سوز است را بررسی می‌کنیم.

حرف B: این حرف در کد فنی شمع نشان دهنده سایز رزوه شمع است. در جدول انجیکا عدد این حرف 14 میلی‌متر است. شمع با قطر کمتر یا بیشتر از 14 میلی متر بر روی سرسیلندر بسته نمی‌شود.

حرف K: این حرف اندازه یا سایز آچار شمع رو معرفی میکند. اندازه آچار شمع در اینجا 16 است که رایج ترین آچار در خودرو و موتور سیکلت است. این مورد شاید خیلی ساده به نظر برسد، ولی اگر شما شمع با سایز آچار بزرگتر را بخواهید بر روی سرسیلندر مورد نظر ببندید، آچار شمع داخل سوراخ سرسیلندر نمی‌رود. 

حرف R: معنی این حرف این است که این شمع دارای مقاومت 5 کیلو اهم است. شمع‌های مقاومت‌دار بیشتر بر روی خودروهای انژکتور بسته می‌شوند. شما نمی‌توانید از شمع بدون مقاومت در این خودروها استفاده کنید.

توصیه یدک پارس: برای هرخودرو فقط از شمع فابریک آن خودرو استفاده کنید. در صورت نیاز به شمع بهتر با ما در یدک پارس مشورت کنید.

عدد 6: این عدد کد حرارتی شمع رو معرفی می‌کند که در جدول انجیکا عدد 6 یک کد نسبتا گرم است. در این مورد در مبحث شمع های سرد وگرم در پایین همین مقاله توضیحاتی داده‌ایم.

حرف E: این حرف اندازه پایه شمع یا ارتفاع رزوه شمع رو معرفی میکند. عدد مقابل حرف این حرف در جدول انجیکا 19 میلی‌متر است. این شمع پایه کوتاه است. اولین چیزی که اینجا متوجه می‌شویم این است که ما نمی‌توانیم یک شمع با ارتفاع کوتاه‌تر و یا بلندتر از این شمع را برای خودرو انتخاب کنیم.

با توضیحات بالا شمع 6962 با کد فنی BKR6E یعنی یک شمع پایه کوتاه با اندازه پایه 14 میلی متر دارای آچار خور 16 میلی متر، که دارای مقاومت 5 کیلواهم، کد حرارتی 6 انجیکا و ارتفاع رزوه 19 میلی متر است.

همانطور که در شکل زیر مشاهده می کنید، در شکل a طول رزوه شمع خودرو بیش از حد معمول بوده و شمع از محفظه خودش بیرون زده و وارد محفظه احتراق شده است. در شکل b هم طول رزوه شمع کوتاه تر از اندازه استاندارد خودش است.

در شکل c طول رزوه شمع به علت عدم استفاده از واشر آب بندی بیشتر از حد استاندارد است. در شکل d هم طول رزوه شمع به دلیل استفاده از واشر آب بندی اضافی کوتاه تر شده است. همانطور که گفته شد،خودرو ساز بر اساس مقدار طول رزوه داخل سرسیلندر نوع شمع را انتخاب می‌کند و ما نمی‌توانیم آن را عوض کنیم.

 

 

انواع شمع خودرو موجود در بازار

شمع‌های خودرو مختلفی در بازار وجود دارند. هر شرکت یا کارخانه معمولا طیف مختلفی از شمع را تولید می کند. ما در اینجا به تشریح مهمترین آنها به طور مختصر می‌پردازیم. 

شمع خودرو استاندارد نیکل (سر تخت)

این نوع شمع بیشتر در خودروهای مدل پایین استفاده می‌شود و در خودروهای مدل بالا و توربو قابل استفاده نیست.

• نسبت به شمع‌های سوزنی ارزان تر است.
• سر الکترود مثبت آن تخت است.
• قطر الکترود مثبت در مدل‌های مختلف فرق می‌کند.
• به علت سر تخت بودن الکترود مثبت، جرقه آنها منظم نیست. از هر نقطه‌ای که الکترود مثبت به الکترود منفی نزدیک‌تر باشد جرقه می‌زند.
• میانگین طول عمر آنها حد اکثر۳۰ هزار کیلومتر است. (۲۰ تا ۴۰ هزار کیلومتر)
• هر چه حرارت و تراکم در محفظه احتراق زیادتر می‌شود جرقه زنی آنها ضعیف تر می‌شود. همچنین درصد خام سوزی آنها بیشتر می‌شود. یکی از دلایلی که مصرف سوخت در خودروهای معمولی در سرعت‌های بالا بیشتر می‌شود، جرقه زنی ضعیف این شمع‌ها و خام سوزی سوخت است.

این مدل شمع‌ها هر ۱۰هزار کیلومتر یک بار باید بازدید و فیلر مجدد شوند. نمونه شمع استاندارد را در شکل زیر مشاهده می‌کنید.

 

شمع‌های دو الکترود یا دوپلاتینه نیکلی

• طول عمر بیشتری نسبت به شمع‌های تک الکترود معمولی دارند. دلیل این امر هم داشتن دو الکترود منفی است.
• دارای دو الکترود منفی هستند.
• فاصله بین الکترودها (گپ) در هر دو الکترود منفی با الکترود مثبت یکی نیستند و با هم فرق دارند.
• طول عمر بالا و جرقه زنی خوبی نسبت به شمع تک پلاتین دارند.

در شمع‌های دو پلاتین یا دو الکترود، وقتی موتور روشن می‌شود اولین الکترود منفی که نزدیکترین الکترود به الکترود مثبت است وارد مدار شده و شروع به جرقه‌زنی می‌کند. تا وقتی که فاصله آن از الکترود مرکزی بیشتر از الکترود دوم نشده باشد، جرقه می‌زند. وقتی فاصله آن بیشتر از الکترود دوم شد، نوبت جرقه زنی الکترود دوم می‌شود.

این سیکل ادامه پیدا می‌کند تا طول عمر شمع تمام شود. برخلاف باور عموم که فکر می‌کنند هر دو الکترود شمع دو پلاتینه جرقه می‌زند و این شمع برای پیستون و سرسیلندر مضر است، این شمع خودرو هیچ ضرری ندارد.

شمع خودرو ۳ پلاتینه نیکلی

• در شمع 3 پلاتینه هم سیکل جرقه زنی بین سه الکترود در گردش است.
• طول عمر این شمع هم بیشتر از شمع تک و دو الکترود است.
• جرقه زنی آن هم بیشتر و بهتر از شمع تک و دو الکترود است.

در شکل زیر شمع سه پلاتین نور را مشاهده می کنید.

شمع ۴ پلاتینه نیکلی 

• در شمع 4 پلاتینه سیکل جرقه زنی بین ۴ الکترود در گردش است.
• به دو صورت چهار پلاتین معمولی و خرچنگی وجود دارند. در چهار پلاتین معمولی اندازه همه الکترودهای منفی یکی است. ولی در چهار الکترود خرچنگی ارتفاع یکی از الکترودهای منفی از سه تای دیگر بلندتر است.
• این شمع‌ها طول عمر بالا و جرقه زنی بهتری دارند.

 

شمع‌ سوزنی پلاتینیوم

جنس الکترود مثبت شمع‌های سوزنی پلاتینیوم از فلز پلاتینیوم و جنس الکترود منفی آنها از فلز نیکل است.

• طول عمر فلز پلاتین به علت مقاومت گرمایی بالا نسبت به نیکل و مس بیشتر است.
• در دمای احتراق بالا جرقه زنی این شمع‌ها مختل نمی‌شود.
• به علت سوزنی بودن نوک آنها، جرقه زنی بهتر، بیشتر و دقیق تری نسبت به شمع های سر تخت نیکلی دارند.
• به علت جرقه زنی بهتر شمع‌ها، در صد خام سوزی در دمای بالا و دور موتور بالا کمتر می‌شود.
• موتور نرم‌تر و بهتر کار می‌کند.
• طول عمر آنها هم بالاتر از شمع‌های معمولی است.
• طول عمر این شمع‌ها حدودا ۵۰ هزار کیلومتر است.

 

شمع سوزنی دبل پلاتینیوم

در شمع‌های پلاتینیوم فقط الکترود مرکزی از جنس پلاتینیوم است. ولی در این شمع هر دو الکترود از جنس پلاتینیوم هستند. این مدل شمع‌ها بیشتر تولید شرکت بوش آلمان هستند.

• جنس هر دو الکترود مثبت و منفی آنها از فلز پلاتینیوم است.
• این شمع‌ها هم مانند شمع‌های بالا مقاومت حرارتی بالا و طول عمر بالایی دارند.
• طول عمرشان از شمع‌های پلاتینیوم هم بیشتر است.

 

شمع سوزنی ایریدیوم ای ایکس

• جنس الکترود مثبت آنها ایریدیوم است.
• جنس الکترود منفی آنها نیکل است.
• در این شمع با توجه به کاربرد فلز ایریدیوم در الکترود مثبت آنها مقاومت حرارتی، بالاتر از شمع های پلاتینیوم است.
• طول عمر آن‌ها به ۸۰ هزار کیلومتر هم می‌رسد. 

اولین بار این تکنولوژی شمع در سال ۲۰۱۲ وارد بازار شد. کیفیت کارکرد آنها هم از شمع‌های معمولی و پلاتینیوم بهتر است. هنوز هم طرفدارهای پر و پا قرص خود را دارد.

شمع خودرو ایریدیوم لیزر

نسبت به ایریدیوم IX پیشرفته‌تر بوده و از تکنولوژی به روزتری در آنها استفاده شده است. این تکنولوژی در سال ۲۰۱۵ وارد بازار شمع شده است.

• فلز ایریدیوم توسط جوش 360 درجه لیزر به الکترود مثبت جوش خورده است. 
• جنس الکترود مثبت این شمع ایریدیوم (بهتر از ایریدیوم شمع بالا) و جنس الکترود منفی آنها پلاتینیوم است.
• طول عمر بالا (تا 120 هزار کیلومتر) و جرقه زنی عالی (بهتر از IX) دارند.

شمع ایریدیوم لیزری NGK پایه کوتاه

شمع IVO 

این شمع با استفاده از تکنولوژی لیزر منحصر به فرد شرکت بریسک ساخته شده است. در ساخت این مدل شمع خودرو از آخرین تکنولوژی منحصر به فرد و ثبت اختراع شده و دانش مدیریت موتور استفاده شده است.

• این شمع منحصر به فرد دارای چند الکترود کمکی منفی است.
• استفاده از این شمع باعث بهینه سوزی سوخت و کاهش مصرف سوخت و نرمتر کار کردن موتور می‌شود. الکترودهای کمکی جرقه زنی شمع را بهتر می‌کنند.
• این شمع قدرت موتور را افزایش داده و از برق کمتری برای جرقه زنی استفاده می‌کند.

شمع های( ZS/ZC)

این مدل شمع خودرو هم به صورت انحصاری با استفاده از تکنولوژی شرکت بریسک ساخته شده است.

• در این شمع دو الکترود کمکی بر روی بدنه الکترود مرکزی قرار دارد.
• در این شمع جرقه به صورت ۳۶۰درجه زده می‌شود. این شمع دارای یک سیستم جرقه زنی قدرتمند است.
• خام سوزی در موتور، با این مدل شمع در دور موتور بالا اتفاق نمی‌افتد.
• در سری ZC الکترود مرکزی با هسته مسی قرار دارد.
• در سری ZS الکترود مرکزی با هسته نقره وجود دارد.

شمع ریس یا مسابقه 

این شمع برای شرایط سخت و پرشتاب مسابقات طراحی شده است. در مسابقات به دلیل نیاز به جرقه عالی در شتاب و حرارت بالای موتور فقط باید از شمع مسابقه استفاده کرد تا این نیاز را برطرف کند. معمعولا الکترود زمین آنها حلقوی است و جرقه ۳۶۰ درجه دارند. البته بسته به نوع شرکت سازنده شمع، شمع‌های مسابقه‌ای متفاوتی داریم.

شمع (Lpg,cng)

به علت تفاوت نوع سوخت در خودروهای دوگانه و تفاوت عدد اکتان مخصوصا در گاز CNG,LPG و نیاز به جرقه قوی‌تر برای سوختن مخلوط این سوخت، شمع‌های دوگانه سوز وارد بازار شدند. این شمع‌ها به علت کیفیت بالای الکترود آنها طول عمر ۶۰ هزار کیلومتری داشته و جرقه زنی خیلی خوبی دارند.

شمع (v-grove) (U-grove)

در این مدل شمع در الکترود منفی یا مثبت آنها از یک شیار وی شکل و در بعضی شرکتها مثل دنسو از یک شیار یو شکل استفاده شده است. این شیارها جرقه زنی را بسیار آسانتر و بیشتر می‌کنند.

شمع خودرو ایریدیوم  tt یا پین تو پین

دنسو و بوش آلمان این مدل شمع را تولید می‌کنند. تولید این مدل شمع خودرو از تکنولوژی بالایی برخوردار است. الکترود مثبت این شمع از فلز ایریدیوم تشکیل شده است. در الکترود منفی هم از زایده برجسته شکل با جنس پلاتینیوم استفاده می‌کنند تا طول عمر شمع بالاتر رفته، جرقه زنی بهتر شده و کیفیت شمع بالاتر رود. قطر الکترودها 0.7 میلی‌متر و با جوش 360 درجه لیزر به الکترود مفی و مثبت جوش داده شده‌اند. طول عمر این مدل شمع را تا 160 هزار کیلومتر هم ثبت کرده‌اند. شرکت دنسو ژاپن پیشرو در تولید این مدل شمع است.

 

شمع خودرو پلاتینیوم tt

الکترود مثبت و منفی این شمع خودرو، سوزنی شکل هستند. الکترود مثبت از فلز پلاتینیوم و الکترود منفی از آلیاژ تیتانیوم و پلاتینیوم تشکیل شده است. قطر الکترود ها 1.1 میلی متر است. جرقه زنی بالا و با کیفیتی دارند. خام سوزی با این نوع شمع ها کمتر می‌شود.

شمع نیکل تی تی

الکترود منفی و مثبت این شمع ها نیکل است. قطر الکترودها نسبت به شمع خودرو معمولی کمتر است (چیزی حدود 1/5 میلیمتر) جرقه زنی بهتری دارند. طبق آزمایش های انجام شده در دنسو ژاپن هسته اولیه آتش بهتر تشکیل شده و نسبت به شمع‌های معمولی دو برابر است.

 

کارخانه‌های معتبر تولید شمع در جهان عبارتند از

کارخانه‌های شمع سازی معتبری در جهان شمع خودرو تولید می‌کنند. مانند انجیکا ژاپن، دنسو ژاپن، تورچ، اتولایت آمریکا، چمپیون آمریکا، اکیوم فرانسه، کا ال جی انگلیس، برو فرانسه، بوش آلمان، و…. در کشور خودمان هم شرکت هایی مانند: نور، klg، پارت موتور قشم، پارس، سوخت آما و… شمع خودرو با کیفیت تولید می‌کنند. در این مقاله معرفی مختصری از کارخانه‌های تولید شمع دنیا داریم و معرفی مفصل تر را به مقاله‌های تخصصی موکول می‌کنیم.

NGK ژاپن

از سال ۱۹۳۰ تا الان یکی ازبزرگترین تولید کنندگان شمع خودرو در جهان است و مشغول تولید بیش از هزار نوع شمع خودرو می‌باشد. انواع شمع‌های شرکت NGK را در ذیل نام می‌بریم:

شمع‌ ایریدیوم، شمع پلاتینیوم، شمع چند الکترود یا چند پلاتینه، شمع هیبرید، شمع مسابقه، شمع cng ،lpg، شمع معمولی نیکل، شمع V-groove (شمع هایی که وسط الکترود مرکزی آنها شیار v شکل است) شمع موتور سیکلت، خودرو سبک، قایق، اسنوبرد، موتور کوچک و ابزار 

تیم NGK به عنوان رهبر در طراحی و تولید شمع، از تکنولوژی بسیار پیشرفته‌ای استفاده می‌کند. ۱۴۵۰۰ کارمند در سراسر دنیا دارد و گردش مالی سالیانه معادل ۳٫۱ میلیارد یورویی دارد. در تمام دنیا نماینده دارد و دارای ۴۱ شرکت و ۲۴ کارخانه و ۵ مرکز فنی می‌باشد.

_BOSCH آلمان

از سال ۱۸۸۶ در شهر اشتوتگارت آلمان تاسیس شد، از سال ۱۹۰۲ تا الان شمع خودرو تولید می‌کند و از سرآمدان تولید شمع خودرو در جهان است. در حال حاضر بیش از ۵۰ میلیارد یورو گردش مالی سالیانه دارد. انواع شمع‌های ایریدیوم، دبل ایریدیوم، دبل ایریدیوم پین تو پین، پلاتینیوم، دبل پلاتینیوم، شمع نیکل، شمع خودرو سیلور، شمع ۴ پلاتین، شمع دو پلاتین را تولید می‌کند. شمع‌های بوش استاندارد موجود در بازار ایران همگی روس هستند.

_DENSO ژاپن

کلمه دنسو در زبان  ژاپنی از دو کلمه دنکی (denki) و (sochi) یعنی دستگاه برق تشکیل شده است. شرکت دنسو ژاپن در سال ۱۹۴۹ تاسیس شد. در زمینه تولید قطعات برقی خودرو های سبک، کامیون و ماشین الات سنگین فعالیت می‌کند. یکی از زیر مجموعه‌های شرکت تویوتا ژاپن است. تویوتا مالک ۲۵ درصد سهام شرکت دنسو می‌باشد.

خودش به تنهایی ۱۸۴ شرکت زیر مجموعه دارد. دنسو یکی از قویترین تولید کنندگان قطعات یدکی طرف قرار داد خودرو سازان برتر جهان است و بیش از ۱۷۰هزار نیروی کار ماهر دارد. در سال ۲۰۱۹ با رشد ۹ درصدی خود عنوان دومین تولید کننده قطعات یدکی را در جهان از آن خود کرد. انواع شمع های پلاتینیوم تک و دو الکترود، ایریدیوم، شمع  ایریدیوم tt، معمولی تک، دو و سه الکترود را تولید می‌کند.

_BRISK چک

شمع خودرو بریسک محصول کشور چک است و در سال ۱۹۹۲ تاسیس شده است. انواع شمع های معمولی و حرفه ای را با تکنولوژی روز دنیا تولید می‌کند. این شرکت دامنه گسترده ای از شمع های  ایریدیوم، پلاتینیوم، سوپر، evo آخرین تکنولوژی شمع، مسابقه‌ای نقره و ایریدیوم، چند پلاتینه، پریمیوم lgs ،zc/zs، پریمیوم gs و نقره‌ای را تولید می‌کند.

_EYQUEM فرانسه

شمع اکیوم نزدیک به یک قرن است که برای تولید کنندگان خودرو قطعه تولید می‌کند. اکیوم در سال ۲۰۰۳ بخشی از شرکت برو (BERU) آلمان شد. در سال ۲۰۱۲ نیز توسط شرکت فدرال موگول آمریکا خریداری شد. اکیوم انواع شمع‌های نیکل تک، دو، سه و چهار الکترود و شمع‌های پلاتینیوم را تولید می‌کند.

_اتولایت آمریکا

تولد برند اتولایت به سال ۱۹۱۱ میلادی، زمانی که دو شرکت کوچک شروع به تولید لامپ کردند برمیگردد. در سال ۱۹۳۰ این شرکت به یک تولید کننده قطعات یدکی خودرو تبدیل شد. اتولایت از سال ۱۹۳۵ شروع به تولید شمع خودرو کرد. اتولایت در زمینه تولید شمع با کیفیت هم چنان از سرامدان است. اتولایت انواع شمع‌های خودرو استاندارد، مسابقه، اسپرت و ماشین آلات کشاورزی و ابزارها را تولید می‌کند.

_CHAMPION آمریکا

بیش از ۱۱۰ سال است که انواع شمع و قطعات برقی اتومبیل، فیلتر هوا، روغن و بنزین را تولید می‌کند. این شرکت  انواع شمع قایق، ابزارهای صنعتی، ابزارهای کشاورزی، اسپرت، ریسینگ، موتور سیکلت را تولید می‌کند. متاسفانه چند سالی هست که این شمع‌ها در بازار ما به صورت فیک وارد شده و اصلی نبوده و خسارت‌های زیادی به خودروها وارد می‌کنند.

به چه نوع شمع‌هایی شمع حرفه‌ای می‌گویند؟

آیا یک شمع خودرو خوب می‌تواند شتاب خودرو را افزایش دهد؟ جواب نسبی است یعنی هم بله و هم نه. جواب نه، به خاطر اینکه یک موتور توان محدود و مخصوصی دارد ولی نسبت به شمع‌های معمولی بله. چرا؟ به دلیل اینکه یک شمع حرفه‌ای در حرارت و فشار زیاد موتور و در دمای بالا توان جرقه زنی خود را از دست نداده و احتراق به طور کامل و صحیح انجام می‌شود.

ولی در شمع‌های استاندارد و معمولی این اتفاق نمی‌افتد. به شمعی که جرقه عالی تولید کرده و در حرارت زیاد موتور مقاومت بالایی دارد، شمع حرفه‌ای می گویند. مانند شمع‌های زیر که در برندهای مختلف برتر جهانی به وفور مشاهده می‌شوند:

• شمع ایریدیوم
• شمع دبل ایریدیوم
• شمع ایریدیوم لیزر
• شمع پلاتینیوم
• شمع دبل پلاتینیوم
• شمع evo
• شمع پریمیوم lgs-zc-zs-gs

عملکرد موتورهای درون سوز یا احتراق داخلی

در موتورهای احتراق داخلی نیروی موتور، نتیجه احتراق مخلوط سوخت و هوا در اتاقک احتراق است. این کار در نتیجه مراحل خاصی در موتور اتفاق می‌افتد.

مراحل کار موتور

در موتور 4 مرحله یا سیکل وجود دارد. این 4 سیکل به طور دائم تکرار می‌شوند. در این 4 سیکل میل‌لنگ دو بار می‌چرخد.

1. سیکل مکش:
   با پایین رفتن پیستون، سوپاپ هوا باز شده و مخلوط سوخت و هوا به داخل سیلندر کشیده می‌شود.
2. سیکل تراکم:
   پیستون به سمت بالا حرکت کرده و مخلوط سوخت در محفظه احتراق متراکم می‌شود. در این مرحله هر دو سوپاپ بسته هستند.
3. سیکل احتراق:
   در انتهای مرحله تراکم شمع جرقه زده و مخلوط سوخت منفجر می‌شود. پیستون با سرعت به سمت پایین حرکت می‌کند. در این مرحله هر دو سوپاپ بسته هستند.
4. سیکل تخلیه:
   پس از سیکل احتراق، پیستون به سمت بالا حرکت می‌کند. سوپاپ تخلیه یا دود باز شده و گازهای حاصل از تخلیه به سمت بیرون حرکت می‌کنند.

زمان جرقه زدن شمع 

 شمع در انتهای مرحله تراکم، جرقه می‌زند. این عمل در زمان بسیار کوتاهی رخ می‌دهد. اینکه دقیقا در چه زمانی جرقه زده شود در احتراق کامل سوخت تاثیر دارد. به همین دلیل است که در ریمپ خودرو، زمان جرقه را تغییر می‌دهند تا شتاب خودرو بهینه شود. در یک موتور خودرو، در دور موتور ۳۶۰۰ دور در دقیقه (یا ۶۰دور در ثانیه) شمع در هر ثانیه ۳۰ بار جرقه می‌زند.

اگر شمع جرقه نزند چه اتفاقی می افتد؟

در صورتیکه شمع خودرو به هر علت یکی یا چند تا از جرقه‌ها را از دست بدهد، مخلوط سوخت و هوا، بدون احتراق و سوخته شدن و بدون آزاد کردن انرژی خود، از اتاقک احتراق بیرون می‌رود.

در نتیجه:

• قدرت موتور کم می‌شود
• موتور بد کار می‌کند.
• آلودگی هوا افزایش می‌یابد.
• مصرف سوخت افزایش می‌یابد.

همچنین به دلیل آنکه راننده با دور موتور ۳۶۰۰ دور در دقیقه به قدرت مورد نظر خود نمی‌رسد پدال گاز را بیشتر فشار داده و بدین ترتیب با مصرف سوخت بیشتر به سرعت مطلوب خود دست یافته، در نتیجه مصرف بالاتر رفته و آلودگی هوا بیشتر می‌شود.

حالا اگر شما از یک شمع حرفه‌ای استفاده کنید که جرقه قوی‌تر و بهتری تولید می‌کند و در درجه حرارت بالاتر موتور کارایی خود را از دست نمی‌دهد دیگر خام سوزی و افت قدرت نداریم. و در برخی موارد افزایش شتاب هم داریم.

علائم ظاهری خرابی شمع خودرو

برای تشخیص خرابی شمع خودرو باید به علایم ظاهری آن توجه کرد. در صورتی که علایم نشان از نقص در خودرو بدهند، باید قبل از تعویض شمع، نقص فنی برطرف شود. چند مورد از این نشانه‌ها را در این قسمت می‌آوریم:

۱: ترک‌های ریز روی چینی شمع (پدیده فلش)

این ترک‌ها به دلایل مختلفی ایجاد می‌شوند. دلایل اصلی ایجاد این ترکها، فاصله زیاد بین دو الکترود، خرابی وایر شمع و عبور بیش از حد جریان برق از داخل شمع است.

۲: شکستن چینی شمع

این عارضه به علت ضربه خوردن به چینی شمع در هنگام نصب و نصب ناصحیح شمع اتفاق می‌افتد. گاهی در هنگام نصب این اتفاق می‌افتد و شمع باید تعویض شده و دیگر کارایی لازم را ندارد.

۳: روغن زدن سر شمع

این علامت در هنگامی بروز می‌کند که در داخل محفظه احتراق روغن وجود داشته باشد. یا به اصطلاح موتور خودرو، روغن سوزی داشته باشد. نشتی روغن از قسمت رینگ‌های پیستون و  لاستیک سوپاپ اتفاق می‌افتد. روغن سوزی می‌تواند در یکی از سیلندرها یا در همه آن‌ها رخ دهد. در این هنگام باید شمع را تعویض کرده و در اسرع وقت نسبت به تعمیر موتور و تعویض رینگ موتور و یا لاستیک سوپاپ خراب اقدام کرد.

۴: ذوب شدن الکترودها

وقتی شمع مناسب برای خودرو انتخاب نشود این اتفاق می‌افتد. در شمع‌های فیک و تقلبی هم این اتفاق می‌افتد. جرقه شمع در این حالت بسیار کم می‌شود. با انتخاب شمع اصلی با کد حرارتی مناسب این مشکل را حل کنید. 

۵: آب زدن سر شمع خودرو 

این اتفاق به علت نشتی آب به داخل محفظه احتراق می‌افتد. نشتی آب چند دلیل دارد:

•  خراب شدن واشر سرسیلندر و نشتی آب از کانال آب به داخل محفظه احتراق
• خراب شدن سر سیلندر و نشتی آب به داخل محفظه احتراق

 شمع‌ها را باز کرده و با پارچه خشک کرده و دوباره نصب می‌کنیم. در اسرع وقت نسبت به رفع عیب اقدام لازم را انجام دهید.

۶: گچ گرفتن سر شمع

وقتی کیفیت سوخت پایین باشد و دارای مواد اضافی باشد این مورد پیش می‌آید. همیشه از جایگاه مطمئن برای سوخت گیری  استفاده کنید. 

۷: دوده گرفتن سر شمع 

دلیل این اتفاق تنظیم نبودن میزان سوخت و هوا است که علت آن به موارد زیر بر می‌گردد:

• عدم تعمیر و نگهداری کاربراتور
• خطای سوزن انژکتور
• خطای سنسور اکسیژن
• آلودگی فیلتر هوا
• تاخیر در زمان احتراق و مناسب نبودن بازه حرارتی شمع

عیب مورد نظر را پیدا کنید و بر طرف کنید.

انواع شمع خودرو پایه کوتاه و پایه متوسط و پایه بلند

شمع ها بر اساس طول رزوه (thread reach ) هم تقسیم بندی می‌شوند. در این نوع تقسیم بندی شمع‌ها به سه گروه پایه کوتاه، متوسط و پایه بلند تقسیم می‌شوند. طول پایه در شمع‌های انجیکا از 12 میلی متر تا 18 میلی متر است. البته شمع را براساس قطر رزوه و اندازه آچار شمع هم طبقه بندی می‌کنند.

کد حرارتی شمع خودرو

طبق جدول زیر می توانید کد حرارتی شمع را در برندهای مختلف مشاهده کنید:

در شرکت NGK ژاپن کد ۲ کد گرم محسوب می شود. یعنی شمعی که دارای کد 2 حرارتی است حرارت را به کندی انتقال می‌دهد. کد ۱۲ هم کد سرد محسوب شده و شمعی که دارای کد 12 حرارتی است حرارت را به سرعت انتقال داده و سریع سرد می‌شود. کدهای وسط نیمه گرم یا نیمه سرد محسوب می‌شوند.

شمع‌های گرم، گرما را مدت زمان بیشتری در خود نگه داشته و بیشتر در خودروهایی کاربرد دارند که در مناطق سرد تردد می‌کنند، یا از حجم موتور کمی برخوردار بوده و یا بیشتر در دور پایین کار می‌کنند.

شمع های سرد گرما را مدت زمان کمتری در خود نگه داشته و به سرعت از دست می‌دهند. این مدل شمع بیشتر برای خودروهایی که در مناطق گرمسیری تردد می‌کنند، خودروهای با حجم بالای موتور، خودروهای توربو و تقویت شده، خودروهایی که در دور موتور بالا کار می‌کنند مانند خودروهای ریس و خودروهای دوگانه سوز مناسب هستند.

باید توجه داشته باشید که شما نباید کد شمع خودرو خودتان را تغییر دهید. این کد با توجه به نوع کارکرد خودرو و حجم موتور و حرارت تولید شده، توسط خودرو ساز انتخاب می‌شود. در صورتی که موتور خودرو را ریمپ و تقویت کرده باشید، فقط با مشورت متخصصین می‌توانید از شمع‌های مناسب و جدید استفاده کنید.

توصیه یدک پارس

ما در مجموعه یدک پارس انتخاب شمع را بدون مشورت و بدون داشتن اطلاعات لازم از کارکرد موتور توصیه نمی‌کنیم. در صورت نیاز به شمع جدید، حتما با ما مشورت کنید. شماره‌های پایین سایت در ساعات اداری پاسخگوی شما هستند.

در غیر ساعات اداری در واتساپ با شماره 09192923415 و در پیج اینستا گرام با آدرس YADAKPARS_COM@ دایرکت پاسخگوی شما هستیم. در پیج اینستاگرام آموزش‌های ویدیویی زیادی را به صورت فیلم قرار داده‌ایم که به شما عزیزان کمک زیادی می‌کند.

شمع باید در دمایی بین ۴۰۰ تا ۸۵۰ درجه سانتی گراد کار کند. این دما، دمای بهینه در داخل سیلندر و محفظه احتراق است. دمای پایین تر از ۴۰۰ درجه باعث جرم گرفتگی و تجمع کربن اضافی برروی الکترودهای شمع می‌شود. تجمع کربن بر روی الکترودها، باعث عدم ارتباط الکترودها و کاهش جرقه می‌شود.

هر چقدر مقدار جرقه و قدرت جرقه زنی شمع کاهش پیدا کند، خام سوزی بیشتر شده و موتور بد کار کرده و به اصطلاح ریپ می‌زند. دمای بالای ۸۵۰ درجه باعث گرم شدن بیش از حد شمع خودرو می‌شود. گرم شدن زیادی شمع خودرو باعث خود سوزی و پیش احتراق مواد سوختنی توسط شمع می‌شود. حرارت زیاد باعث ذوب شدن یا خوردگی الکترودها و افزایش فاصله الکترودها یا گپ شمع می‌شود.

هر موقع این اتفاق افتاد باید علت را بررسی کرده و علاوه بر برطرف کردن علت، با انتخاب شمع مناسب، جرقه زنی را هم بهبود بخشید. برای هر خودرو باید شمع مناسب و با بازه حرارتی مناسب همان خودرو انتخاب کرد. اگر شمع فابریک خودرو، سرد باشد و ما برای آن خودرو شمع گرم انتخاب کنیم، پدیده پیش احتراق پیش می‌آید. اگر شمع فابریک خودرو گرم باشد و ما برای آن خودرو، شمع گرم انتخاب کنیم، پدیده کربن گرفتن محفظه احتراق پیش می‌آید.

تست شمع خودرو

برای اینکه متوجه شویم شمع خودرو سالم است یا خراب، باید شمع را تست کنیم. معمولاً  این کار را با دستگاه تستر شمع انجام می‌دهیم. هیچ گاه جرقه شمع را بر روی قطعات فلزی موتور تست نکنید. مخصوصا در خودرو های انژکتور، زیرا این کار باعث صدمه به کامپیوتر می‌شود.

ابتدا شمع را بازدید چشمی می‌کنیم. در بازدید چشمی، چینی شمع باید سالم باشد، الکترودها هم باید سالم باشند و اثری از دوده، روغن، پودر گچ مانند روی آن ها نباشد.

فیلر شمع را بررسی کرده و سپس با دستگاه تستر شمع میزان جرقه و آب بندی آن را می‌سنجیم. سپس با اهم‌متر هم مقاومت شمع را تست می‌کنیم و هم اینکه شمع قطعی نداشته باشد.

انواع تستر شمع خودرو

دو نوع دستگاه تستر شمع خودرو داریم. یک مدل به این صورت است که شمع را از قسمت ترمینال داخل سوراخ روی تستر قرار می‌دهیم. سپس در ولتاژهای مختلف میزان جرقه شمع را می‌سنجیم. در دستگاه دیگر شمع را دقیقا شبیه موتور و از قسمت رزوه می‌بندیم. دستگاه به پمپ باد متصل است. علاوه بر جرقه شمع، میزان آب بندی شمع و مقاوت شمع در برابر فشار تراکم داخل سیلندر را هم بررسی می‌کنیم. این دستگاه قابلیت تمیز کردن شمع‌ها را هم به صورت سند بلاست دارد.

امیدواریم از این مطلب آموزشی و جامع استفاده کافی و کامل را برده باشید. یدک پارس منتظر نظرات، پیشنهادات و سوالات شما در خصوص شمع خودرو میباشد. با سپاس از شما که وقت گران بهای خود را برای مطالعه این مطلب صرف کردید.

مطالب مرتبط:

درباره دنسو ژاپن

درباره شرکت انجیکا ژاپن بیشتر بدانیم

 

[sp_easyaccordion id=”27856″]